by marc gf zaan -

kan

In de nasleep van een gezellige lunch onder vrienden prik ik achteloos in een steeds leger doosje gevulde olijven. Relikwie van voorbije vakantiedagen. Heimwee uit de Franse supermarkt. Onwillekeurig dwaalt een oog over de opsomming van de ingrediënten. Olijven. Knoflook. Puur natuur. Heerlijk. Ah en uiteraard de ‘eventuele’ bijproducten.

‘Kan eventueel sporen bevatten van…’ Mijn beeldscherm meldt onmiddellijk dat ik een pleonasme aan het plegen ben. Dat het woord ‘eventueel’ eigenlijk altijd kan worden weggelaten. Van vis, amandel, lupinen, sulfieten, gluten, melk of derivaten, eieren, schaaldieren… De lijst is eindeloos. Zinloos. Nodeloos. Onzinnig vooral. Opgesteld door Europese ambtenaren met een feilloos gevoel voor Kafka. Een ongebreidelde fantasie en een ongezonde adoratie voor Jozef K. De opgelegde indekmentaliteit van de moderne productiemethoden.

Een bijsluiter bij een krop sla, om aan te geven dat er sporen van slak voor kunnen komen. Een waarschuwingsbord aan het begin van een onverhard pad. Voor tractorsporen. Sporen zijn voor Jonge Woudlopers. Voor de volgelingen van Baden Powell. Voor op zo’n blauw doosje champignons. ‘Moet sporen bevatten.’ Dan krijgen we de realiteit weer een beetje in zicht. Tot die tijd heb ik liever wat minder sporen van eventualiteiten in mijn voeding. Het zal me worst zijn wat het meisje aan de lopende band bij de toeleverancier van de Carrefour tussen haar croissants zou kunnen hebben zitten. Zolang ze maar zo’n kek haarnetje draagt.

by marc gf zaan -

leesblind

Dit weekend voert de Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen actie tegen de voorgenomen bezuinigingen op het bibliotheekwerk. Een marathonopening met tal van workshops die aan moeten tonen hoe belangrijk de rol van het bibliotheekwezen is op gebied van lezen en taaleducatie. Dat is goed. Het is belangrijk om duidelijk te maken wat de invloed is van een goed taalgebruik in het dagelijkse leven. Op het dagelijkse leven.

In een week waarin terecht veel ophef ontstond over het erbarmelijke niveau van de eindexamens Nederlands op onze scholen lijkt dat geen overbodige luxe. Of is het populistische beleid van onze regering inmiddels dusdanig onderhevig aan de beruchte Nederlandse zesjesmentaliteit, dat we de handdoek al in de ring hebben gegooid? Verkwanselen we onze taal uit gemakzucht en achter elektronica weggestopte luiheid? Nee toch!

‘De Ondernemingsraad van de bibliotheek begrijpt heel goed dat de bibliotheek niet in haar huidige vorm kan blijven bestaan en dat er een reorganisatie moet plaatsvinden.’ Niet zomaar een quote van de website, maar een zin die mij het bloed naar het hoofd doet stijgen. Wat een vreselijk politiek correcte opmerking voor een aankondiging van een actieplan. Ik begrijp er juist helemaal niets van. Niet van de achterliggende bezuinigingsplannen en ook niet van de lijdzaamheid waarmee men denkt de beleidsmakers op andere gedachten te brengen.

Onderwijs is een van de belangrijkste pijlers onder onze maatschappij. We zien toch het liefst onze kinderen opgroeien tot verstandige en evenwichtige mensen. Met gelijke kansen en mogelijkheden voor iedereen. Daarom hebben we jarenlang gestreden voor goed onderwijs voor iedereen. Sturen we nog steeds enorme bedragen naar ontwikkelingslanden voor scholing en ontwikkeling van de kinderen daar. Om ook voor hen een betere toekomst te garanderen. Beetje dom dan, dat we intussen op het thuisfront onze toekomst verkwanselen aan desinteresse. Aan de blinde bezuinigingsdrang van politici die in hun holle retoriek blijk geven van de noodzaak om de generaties van de toekomst op te leiden tot kritisch denkende individuen. Mensen die in staat zullen zijn de opgave van een snel veranderende wereld tot een goed resultaat te brengen.

Goed onderwijs begint bij een gedegen begrip van taal. We moeten onze kinderen leren te luisteren naar wat een ander bedoelt, onder woorden te brengen wat ze zelf vinden. Daarvoor hebben we taal nodig. Een uniforme taal, in al haar finesse en betekenisvolle glorie. Daarom moeten we onze kinderen leren na te denken over de wijze waarop je iets zegt, iets schrijft, iets overbrengt. Iets begrijpt. Precies dat is de reden waarom we ons zo’n zorgen moeten maken over een eindexamen Nederlands dat zo is opgesteld dat de betekenis van de gebruikte taal verloren gaat. Niet langer belangrijk is.

Het is de reden dat ik niet wil begrijpen dat men de bibliotheek steeds verder uitkleedt. Dat we klakkeloos aannemen dat het niet anders kan. Dat we accepteren dat lezen en de bereikbaarheid van boeken straks weer een aangelegenheid wordt van die bevolkingsgroepen die het zich kunnen veroorloven. Die het zich willen veroorloven. In een land, waar steeds opnieuw blijkt dat grote groepen Nederlanders zich ongerust maken over de eigenheid van het volk. Over de identiteit van de Nederlander binnen de mondiale ontwikkeling. Binnen de multiculturele samenleving. In dat land zouden we ons juist extra hard moeten maken voor onze taal en het correcte gebruik er van. De eenheid van een natie begint immers bij het onderlinge begrip. Om het in het Vlaams te zeggen, we moeten elkaar ‘verstaan’. Daar hebben we de bibliotheek hard genoeg bij nodig.

by marc gf zaan -

lieve willem

Lieve Willem,

Allereerst wil ik je natuurlijk van harte feliciteren met je nieuwe baan. In deze tijd van malaise en crisis is het voorwaar niet niks om een vaste aanstelling los te krijgen. Een kniesoor zou wellicht zeggen dat je het in de schoot geworpen krijgt, maar daar ga ik niet in mee. Het is immers niet echt een geheim dat een groot deel van de klandizie liever had gezien dat het familiebedrijf over was gegaan in publieke handen. Ik moet zeggen dat ik wel een beetje plaatsvervangende trots voelde, fier was toen ik hoorde dat je moeder toch voldoende geloof heeft in de vrije markt. Genoeg vertrouwen heeft in jou als opvolger om de zaak succesvol voort te zetten. Je hebt het verdiend.

Alexander, je zult het druk krijgen de komende jaren. Men zal je van nog dichterbij proberen volgen. Niet langer ‘de zoon van’. De chef zelf! Gelukkig heb je een fijn gezin, om na een lange werkdag, laten we daar geen doekjes om winden, als CEO ben je nooit echt klaar met werken, op terug te vallen. Lieve kinderen, een schat van een vrouw, weet ze op waarde te schatten. Neem tijd voor je dierbaren. Neem ze af en toe eens mee naar oma. Zorg dat je meiden niets te kort komen. Vergeet ook jezelf niet. Dat biertje nu en dan blijft er wel gewoon bij horen hoor, je bent immers ook niet van steen.

Lex, een weekje CenterParks moet af en toe toch kunnen? Misschien wel een eigen huisje in de zon, als de markt weer wat aantrekt? En natuurlijk lekker naar het zwembad met de meiden als ze jarig zijn. Of naar Madurodam, ik noem maar wat. Zo’n verjaardag is toch een beetje een moment voor familie en vrienden. Ik las trouwens in de krant dat je het jaarlijkse bedrijfsuitje in het vervolg naar je eigen geboortedatum wil verplaatsen. Is dat nou wel wijs? Kijk, mij doe je er natuurlijk een groot plezier mee, want ik ben geboren op de verjaardag van jouw oma, tot vandaag de datum van het feest. Ik kan vanaf volgend jaar voor het eerst in vijfenveertig jaar ook eens mensen uitnodigen op mijn eigen feestje, het is bijna onwerkelijk, maar denk nou ook eens even aan jezelf.

Max, kun jij die jongen van je anders even uitleggen dat hij het niet gaat redden in deze harde wereld zonder zichzelf voorop te stellen? Dat men hem niet serieus zal nemen? Iedereen in dit land weet dat 30 april de feestdag van de firma is. Wanneer de vlaggen uit moeten. Wat zeg ik, concurrenten uit alle windstreken geven hun werknemers elk jaar vrij op de dag erna, om bij te komen van de feestelijkheden. Je zou het bijna een traditie kunnen noemen. Nee Willem, ik zou op mijn verjaardag lekker een gebakje eten thuis op het bordes. Nodig je moeder lekker uit, je schoonouders, je schaatsvrienden. Met een beetje goede wil is het barbecue-weer. Dat verplichte handjes schudden kun je dan fijn bewaren voor een paar dagen later. Verdorie Willem, je gaat de bedrijfsresultaten vanaf nu toch ook niet bekendmaken op de zaterdag voor de derde dinsdag in september?

Willem-Alexander, vriend, voor mij hoef je het echt niet te doen. Ik ben nu al zolang gewend mijn verjaardag te delen met een groter feest, ik red me wel. Zorg jij gewoon goed voor jezelf, dat is ook beter voor de zaak, voor het land, dus uiteindelijk ook voor mij. Jongen, succes, maak er wat moois van. Geef je meiden een knuffel van me en zeg tegen Maxima dat Miek gaat bellen om nog eens iets af te spreken.

Groetjes,

Marc